خطر وارونه نشان دادن ماهیت مطالبات مردمی

امانوئل والرشتاین جامعه‌شناس معاصر، در تحلیل‌ خود  از وضعیت کنونی نظام‌سرمایه‌داری از  پدیده‌‌ای به‌نام مرکز-پیرامون صحبت می‌کند، و می‌گوید: در نظام کنونی کشورهایی هستند که  نقش مرکز را دارند و کشورهایی نقش پیرامونِ،  منابع و ثروت در کشورهای مرکز جمع  می‌شود و بیشتر منابع کشورهای پیرامون به سمت مرکز می‌رود.

وی‌ افزاید: تا زمانی‌که این وضعیت ادامه پیدا کند و آگاهی اجتماعی نتواند  تغییری ایجاد کند، مرکز هر روز برخوردارتر و پیرامون فقیرتر می‌شود.

 

بر همین اساس، این وضعیت را نیز  می‌توان در درون کشورها  مشاهده کرده به این صورت که هر چه مناطق، شهرها و استان‌هایی که قابلیت تولید ثروت را دارند،  از مرکز دورتر شوند به همان میزان از  توسعه و خدمات مورد نیاز  نسبت به مرکز دورتر هستند و تجمیع منابع در مرکز صورت می‌گیرد.

 

الزاماً «مرکز» فقط پایتخت یک کشور، و «پیرامون»  استان‌ها و شهرهای دیگر نیستند و این وضعیت را در استان‌ها نیز  می توانیم شاهد باشم که بخش غیزانیه بهترین مثال برای این بحث است.

 

و معضل روزهای اخیر بخش غیزانیه و دیگر مناطق مشابه در استان و کشور را می‌توان ذیل همین نظریۀ والرشتاین تفهیم کرد.

 

اکنون تهران فقط مرکز ثقل سیاسی نیست بلکه همه ایران است  و شاید در بسیاری از موضوعات قطب به شمار می‌رود،  به همین دلیل مناطق کم برخوردار کشور فاصله زیادی را با   مرکز(تهران) دارند و شدت و ضعف این فاصله را میزان خدمات، توسعه و برخورداری آن منطقه تعیین می‌‌کنند.

 

و اگر منطقه‌ کم برخوردار از چندین چاه نفت  هم برخوردار باشد اما تا زمانی که از مرکز توزیع منابع و امکانات دور باشد حکایت غزانیه را پیدا می‌کند که برای ابتدایی‌ترین خواسته‌ خود(آب)  آن هم در شرایطی که بیش از هر زمان دیگری به آب نیاز دارد کارد به استخوان آن‌ها بخورد.

 

تا زمانی که نخبگان سیاسی، فکری و مسئولان شرایط و وضعیت مربوط را درک نکنند نباید انتظار تغییری را داشته باشیم.

 

وقتی مسئولی با توسل به یک بحث انحرافی یک مطالبه به حق را به مسائل امنیتی گره بزند قطعاً نباید انتظار تغییر داشت، غیزانیه‌های زیادی در استان وجود دارد که  فقط در ذیل ساختار اداری شفاف، شایسه‌سالاری در انتصابات و توسط مدیران انقلابی و جهادی می تواند رنگ و روی توسعه را لمس کند و شاید بتواند به یک زیست انسانی موافق با استانداردهای بشری برسد.

 

دراین شرایط که مسئولان به راحتی با لابی ‌های سیاسی صورت مساله راه تغییر می‌دهند و با پاسخ‌های سیاسی به دنبال حل مسائل جامعه هستند حضور و، ورود دستگاه قضا بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود و انتظار می رود دستگاه‌ها قضا برای تقویت پایگاه مردمی خود موضعش  را نسبت به وقایع اخیر اعلام کند.

 

شاید خروجی دیدگاه سانتی‌مانتال و تقلیل یک ساختار اداری-اقتصادی به امری احساسی، این می‌شود که  تنها دیو میدان مطالبه مردم هستند، کسانی که  دور از مرکز استان در کنار دریایی از نفت،  با دنیایی از مسائل و مشکلات دست و پنجه نرم  می‌کنند.

 

و طرف دیگر این مطالبات سانتی‌مانتال هم مسئول پرحاشیه‌ای می‌شود که در زمان سیل رمانتیک‌وار با محافظان خود در  در جایی که دورتادورش مسیرهای خشکی بود  در آب قدم می‎زند تا به‌ خیال خود  پاسخی به احساسات فوران عموم داده باشد یا آن مسئولی که روزی بدون پست و منصب نبود به‌جای عذرخواهی از وضعیت پیش‌ آمده گلایه می‌کند.

 

نخبگان جامعه نیز به همراه موجی که در شبکه‌های اجتماعی ایجاد می‌شود واکنش‌هایی را از خود نشان می‌دهند که روان آزرده خود را التیام بخشند تا تراژدی بعدی که معلوم نیست در کدام نقطه از استان اتفاق می‌افتتد و  گویا مشکلات بنیادی در مناطق مختلف ما وجود ندارد.

 

به نظر می‌رسد با خلاء فکری شدید، فقدان عمل و مدیران جهادی و مردمی در استان روبرو هستیم که فقدان هرکدام از آن‌ها توانایی این را دارد که وضعیتی را  به‌وجود آورد که پاسخ کنش‌ها به جای  اینکه به بهبود وضعیت موجود منجر شود نتیجه آن  ترومای ما باشد.

 

بنابراین در این شرایط با توجه به وجود منابع و امکانات موجود در استان، همچنین تاثیر منابع استان در تولید ناخالص ملی باید به دنبال راه حلی باشیم که فاصله اجتماعی مناطق کم برخوردار را نسبت به مرکز استان  و استان را نسبت به مرکز کشور را به دلیل وضعیت مرکز- پیرامونی به حداقل برساند.

 

چرا که هر نوع کنشی که در جهت  این مرکززدایی و توزیع عادلانه ثروت نباشد قطعاً چیزی جز تقلیل دادن  مطالبه مردمی  به واکنش احساسی و سیاسی نیست و از آمجا که جریانی در استان به دنبال وارونه نشان دادن ماهیت مطالبات مردم است قطعاً در آینده مطالبات مدنی مردم را با چالش مواجه کرده و تبعات خوبی برای استان نخواهد داشت.